منابع گیاهی بره موم از تیره سرو در ایران

Authors
abstract

حسن نظریان: دانشیار آموزشی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مرکز آموزش عالی امام خمینی(ره)   چکیده تیره سرو دارای 3 جنس (سرده) به نام­های سرو cupressus، اُرس juniperus و نوش thuja است. این تیره بر خلاف تیره کاج که هیچ­گونه­ی بومی در ایران ندارد، گونه­هایی از آن­ها به طور طبیعی در ایران می­رویند. از جنس cupressusیک گونه با نام cupressus sempervirens با 3 واریته با نام­های زربین c. sempervirens var. horizontalis، سرو ناز c. sempervirens var. cereiformis و سرو شیرازی  c. sempervirens var. fastigiataدر ایران به طور طبیعی پراکنده­اند. از بین واریته­های آن زربین در دره­های سفیدرود و چالوس بین ارتفاعات 300 تا 700 متر از سطح دریا بر روی تشکیلات آهکی جمعیت­های متراکمی تشکیل داده است. در دره سفید رود در ارتفاعات امام­زاده هاشم، رستم آباد، رودبار و منجیل جامعه کمابیش یک­دست و متراکم زربینستان دیده می­شود. سطح وسیعی از دره چالوس نیز پوشیده از این گونه گیاهی است. این گیاه در مرزن آباد و پل زغال تا ارتفاع 700 متر پراکنده است. در سطح پشتی برگ­های فلسی این جنس منفذ ترشح رزینی و صمغی وجود دارد. جوامع زربینستان منابع مهم تولید بره موم در این مناطق محسوب می شوند. گونه سرو نقره­ای cupressus arizonicaاز جنوب امریکا به ایران آورده شده است. این گیاه در پارک­ها و فضاهای سبز کاشته می­شود. در سرو نقره­ای، رزین علاوه بر منفذ ترشحی در پشت برگ­های فلسی از ساقه و شاخه­ها هم به بیرون ترشح می­شود ولی در گونه­های بومی این جنس، ترشح به طور عمده از منفذ رزینی پشت برگ­ها به بیرون انجام می­شود. سرو نقره­ای منبع مهم تولید رزین و صمغ در این تیره محسوب می­شود. تنها گونه بومی از جنس thujaدر ایران نوش یا سرو خمره­ای thuja orientalis است که در علی آباد کتول جمعیت­های متراکمی تشکیل داده است. به علاوه در نقاط مختلف ایران به عنوان پرچین کاشته می­شود. این گونه از نظر حجم ترشح رزین و صمغ در تیره سرو، در جایگاه دوم و پس از سرو نقره­ای قرار دارد. علاوه بر ترشح از منفذ پشت برگ­های فلسی، شاخه­های آسیب دیده و هرس شده آن نیز صمغ و رزین ترشح می­کنند. از آنجاکه سطح قابل توجهی از پارک­ها و فضاهای سبز از این گیاه پوشیده شده است از منابع مهم رزین و صمغ در ایران محسوب می­شود. در صورتی که کلنی­ها از اواخر پاییز تا اواسط زمستان در این مناطق، حضور داشته باشند می­توان بره­موم با کیفیت و به مقدار زیاد تولید کرد. جنس juniperus دارای 5 گونه بومی در ایران است. پیرو، بالش خرس juniperus communis ssp. hemisphaerica  بر روی تشکیلات آهکی در ارتفاعات 2000 تا 2800 متر در رشته کوه­های البرز، در استان­های گلستان، مازندران، گیلان، تهران و سمنان می­روید. اُرس j. oxycedrus  در منطقه زیارت گرگان می­روید. اُرس، چتنه j. oblonga در شمال غرب ایران در استان­های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و اردبیل بین ارتفاعات 1300 تا 2600 متر پراکنده است. مای مرز، ریس، ابهل، لمبیر j. sabina  در استان­های مازندران، گلستان و سمنان در ارتفاعات 2000 تا 2800 متر پراکنده است و در آذربایجان در منطقه ارسباران در ارتفاعات 1200 تا 1300 متر دیده می­شود. اُرس، اردوج j. excelsa در میان گونه­های تیره سرو بیشترین پراکنش را در ایران دارد. در منطقه ایران و تورانی در رشته کوه­های البرز و زاگرس و در بین ارتفاعات 2000 تا 2700 متر بر روی تشکیلات آهکی ایجاد جوامع اُرسستان می­کند. اردوج j. foetidissima در منطقه حفاظت شده ارسباران دیده می­شود. جریان ترشح رزین بیشتر در فصول گرم است و در صورتی­که رزین توسط انسان یا زنبور عسل جمع آوری نشود روی گیاه خشک می­شود. منافذ رزینی پشت برگ­های فلسی در روزهای گرم رزین بیشتر ترشح می­کنند و در صورت جمع آوری توسط زنبور جریان ترشح رزین ادامه می­یابد. در صورتی که زنبور از رزین مترشحه جمع­آوری نکند به تدریج اسانس­ها و الکل­­های فرار موجود در آن تبخیر می­شود و ماده جامد باقی­مانده که شفاف و شکننده است در سطح منفذ به جای می­ماند که کمابیش مانع ترشح بیشتر آن می­گردد. در صورتی که رزین خشک شده در سطح منفذ برداشته شود ترشح رزین از سر گرفته می­شود. در صورت حضور کلنی­های زنبور عسل در کنار این گیاهان می­توان در سطح برگ ترشح مدوام رزین ایجاد کرد و با برخورداری از جریان ترشح رزین در مدت زمان طولانی، اقدام به تولید حجم زیادی بره­موم با ارزش کرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

سوزنی برگان مورد استفاده زنبورعسل جهت تولید بره موم در ایران 1- تیره کاج (Pinaceae)

حسن نظریان* *عضو هیأت علمی سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مرکز آموزش عالی امام خمینی(ره) E.mail: [email protected] چکیده مخروطیان از مهمترین منابع بره­موم در جهان هستند. از این گروه گیاهان تیره کاج از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. گیاهان این تیره در تمامی نقاط ایران پراکندگی طبیعی ندارند ولی به دلیل همیشه سبز بودن در طراحی پارک­ها و فضاهای سبز مناطق مختلف کشور مورد استفاده قرار گرفته ...

full text

کاربرد بره موم در دندانپزشکی: مروری برمقالات

بره موم (همچنین چسب زنبورعسل نامیده می شود)  یک ماده صمغی به دست آمده از زنبور عسل است. مدت طولانی است که در طب به علت خواص مفید آن استفاده می شود، از جمله خصوصیتهای ضد میکروبی، ضد التهاب، ضد دیابت و اثرات بی حسی موضعی. در دندانپزشکی، بره موم برای پیشگیری از پوسیدگی دندان و بیماری های پریودنتال، به عنوان محیطی برای حمل و نقل موقت برای دندان کنده شده، و در درمان ریشه، ارتودنسی و پریودنتیکس استفا...

full text

بررسی تاثیر کرم بره موم بر درمان جوش صورت

     مهمترین خواص دارویی بره موم، اثرات آنتی بیوتیکی، ضد قارچی، ضد ویروسی و ضد باکتریایی آن است. از این اثرات می توان در درمان جوش و آکنه استفاده کرد. برای سهولت در استعمال و افزایش بازده خواص دارویی عصاره بره موم می توان آن را به صورت کرم های داروئی استفاده کرد. هدف از انجام این آزمایش، بررسی اثرات کرم حاوی عصاره بره موم بر درمان جوش صورت بود. جهت عصاره گیری بره موم 10 درصد ، از روش عصاره گیری...

full text

کاربردهای دارویی و پزشکی بره موم زنبور عسل

بره موم زنبور عسل پس از محصول عسل و ژل رویال سومین فرآورده مهم زنبور عسل (Apis mellifera) می­باشد. سابقه­ی استفاده از بره موم به 3000 سال پیش از میلاد می­رسد. از بره موم به شکل کامل، عصاره آبی، الکلی، آبی-الکلی و یا عصاره دیگر حلال­ها استفاده می­شود. بره­موم خاصیت آنتی اکسیدانی قابل توجهی دارد و ترکیبات آنتی اکسیدان­ موجود در بره­موم نقش بسزایی در خواص مختلف آن از جمله ایمنی­زایی ایفا ...

full text

ارزیابی سایتو‌‌توکسیسیتی و اثرات ضد پلاسمودیومی عصاره‌های اتانولی و دی‌کلرومتان بره موم چهار منطقه مختلف ایران

Background: The emergence of antimalarial drug resistance is one of the great problems of malaria control and elimination of worldwide. In order to overcome anti-malarial drug resistance, cytotoxicity and in vivo anti-Plasmodiumal activity of four different Iranian propolis were investigated. Materials and Methods: Four Iranian propolis samples were collected from four different regions o...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
علوم و فنون زنبور عسل

جلد ۱۰، شماره ۱۰، صفحات ۱۱-۲۱

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023